Biuletyn Fundacji Rodzinnej (cz. 5)

W ostatnim wpisie (link tutaj) z lotu ptaka przedstawiliśmy ogólne zasady jakimi będzie się rządzić (nie)opodatkowanie Fundacji Rodzinnej.

Przyszedł więc moment żeby wejść w szczegóły i ustalić jakie typy lokat ustawodawca uznaje za dozwoloną działalność. Ponadto, jaka aktywność gospodarcza w FunRod jest niepreferowana przez legislatora. Powyższe ma w praktyce kluczowe znaczenie. Działalność dozwolona będzie preferowana podatkowo (zwolniona z CIT). Natomiast, zyski z działalności niepreferowanej przez projektodawcę będą opodatkowane stawką 25% CIT.

Faza „operacyjna”, innymi słowy w co powinna inwestować FunRod by nie martwić się podatkiem dochodowym?

Generalnie zamysł wydaje się być taki aby zwalniać z CIT działalność inwestycyjną. Ten aspekt jest dość jasny. Co więcej, wydaje się niekontrowersyjny. FunRod ma być parasolem nad działalnością operacyjną ale sama ma jej nie prowadzić. Wynika to z analogicznego założenia jak w przypadku funduszy inwestycyjnych. Fundusz nie powinien ponosić typowego ryzyka związanego z działalnością operacyjną.

Jednocześnie, ustawodawca wskazał pewne typy działalności operacyjnej, które w tym miejscu uprośćmy uznaje za dozwoloną działalność gospodarczą dla FunRod. Ten obszar działalności Fundacji również ma pozostać wolny od podatku ale wszystko po kolei…

Zbywania mienia, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia?

Pierwsza kategoria lokat jakie może dokonywać FunRod to nabycie mienia.

Przede wszystkim, należy ustalić zbiór rzeczy i/lub praw, które mieszczą się w kategorii mienia. Mienie nie jest zdefiniowane na potrzeby ustawy o FunRod. Natomiast, definicja ustawowa mienia znajduje się w Kodeksie Cywilnym (KC). Zgodnie z KC, mieniem jest własność i inne prawa majątkowe. Pojęciem mienia objęte są tylko prawa (aktywa). Prawa, które w tym miejscu nas interesują można ograniczyć do praw majątkowych. W zbiorze praw majątkowych można wyodrębnić a) prawa rzeczowe (nieruchomości/ ruchomości), b) wierzytelności, c) prawa na dobrach niematerialnych o charakterze majątkowym (WNiP), d) prawa majątkowe o charakterze bezwzględnym niedotyczące rzeczy (np. prawa górnicze).

Co dokładnie wchodzi w pojęcie preferowanej przez ustawodawcę działalności FunRod w zakresie mienia?

W tym miejscu można podsumować, że do Fundacji można wnieść i/lub FunRod może nabywać i dalej czerpać zyski z mienia w postaci m.in.: nieruchomości, ruchomości (np. samochody, jachty, dzieła sztuki, metale szlachetne, etc.) i wartości niematerialnych i prawnych.

Efektywnie wszystkiego rodzaju opcje czerpania z nich dochodów pasywnych (np. najem jachtu, nieruchomości, etc.), jak i ew. zysk z ich sprzedaży powinny pozostać zwolnione z CIT.

Strefa szarości..?

Generalnie, ew. zysk z odpłatnego zbycia również powinno pozostać wolne od podatku. Z tym, że mamy tu wyłączenie ze zwolnienia z CIT dla ew. dochodu z odpłatnego zbycia mienia, którego motywem pierwotnym towarzyszącym chęci jego nabycia było jego dalsze odpłatne zbycie.

W tym miejscu ustawodawca trochę daje do zrozumienia, że nie można zorganizować w FunRod działalności handlowej, która by korzystała ze zwolnienia podmiotowego z CIT. Wydaje się to wyłączenie dość spójne systemowo (ideowo) z podstawowym założeniem. FunRod nie powinna prowadzić działalności operacyjnej. Za działalność operacyjną ustawodawca uznaje efektywnie również działalność handlową. Pewnie nawet może mieć słuszność robiąc takie założenie.

Efektywnie więc nie będzie zwolniona z podatku m.in. następująca działalność: 1) tzw. flippowanie na nieruchomościach (kupno w celu odsprzedaży z zyskiem), 2) działalność stricte handlowa, 3) działalność komisowa, 4) i pewnie wiele innych które można inaczej nazwać lub skatalogować ale których wspólnym mianownikiem jest motyw „tanio kupić, drożej sprzedać”…

Czy mienie to również instrumenty finansowe?

Zastrzeżenie w postaci ograniczenia zwolnienia dla czynności w zakresie „nabycia w celu odsprzedaży” zostało tylko umieszczone w katalogu preferowanej działalności w ograniczeniu do mienia. Konsekwentnie, jeśli FunRod nabywałaby inne aktywa które z jednej strony albo nie mieszczą się w pojęciu mienia (mniej prawdopodobne) albo mieszczą się w bardziej szczegółowych kategoriach dozwolonej działalności w rozumieniu projektu (np. nabycia papierów wartościowych), to w mojej ocenie wyłączenie ze zwolnienia nie powinno mieć zastosowania.

Innymi słowy, jeśli kupimy aparaty telefoniczne w celu ich odsprzedaży z zyskiem to taka działalność będzie wyłączona ze zwolnienia (ponieważ nabyliśmy mienie w celu odsprzedaży). Jeśli natomiast FunRod kupi akcje na giełdzie papierów wartościowych w Warszawie z zamiarem ich odsprzedaży z zyskiem (i zrealizuje ten cel) to taka działalność powinna mieścić się w zwolnieniu z CIT i pozostawać poza zakresem omawianego wyłączenia ze zwolnienia. Wynika to z tego, że lokaty w postaci papierów wartościowych są odrębną od mienia kategorią lokat w rozumieniu ustawy o FunRod. Przy tego rodzaju aktywach ustawodawca nie zastrzegł wyjątku od zwolnienia w postaci „nabycia w celu odpłatnego zbycia”. Konsekwentnie, aktywne inwestowanie w instrumenty finansowe, papiery wartościowe gdzie np. wejście i wyjście z pozycji może mieć miejsce nawet w przedziale jednego dnia powinno mieścić się w działalności preferowanej podatkowo i podlegać zwolnieniu z podatku.

Poprawki Senatu?

Na marginesie należy wskazać, że powyższa kwestia wzbudza(ła) od jakiegoś czasu wątpliwości i nawet jedna poprawka Senatu zakładała doprecyzowanie, że ograniczenie zwolnienia dotyczące chęci odsprzedaży nie dotyczy papierów wartościowych, instrumentów finansowych czy szerzej udziałów w spółkach.

Dla bezpieczeństwa obrotu Sejm przychylił się do stanowiska Senatu i ta poprawka przeszła w finalnym kształcie ustawy, która obecnie czeka na podpis Prezydenta. Mamy więc jasność, że aktywna gra na giełdzie, obrót papierami wartościowymi, innymi niż papiery wartościowe instrumentami finansowymi i/lub towarowymi instrumentami pochodnymi (dostępnymi np. na giełdzie towarowej) powinny pozostać wolne od podatku.

Co dalej?

Mając tak zarysowany ogólny zamysł reżimu podatkowego FunRod w kolejnym wpisie (ew. wpisach bo może miejsca na pojedynczy zabraknąć) szczegółowo omówimy następnie jak ustawodawca postrzega najem, przystępowanie przez FunRod do spółek (w charakterze wspólnika), nabywanie certyfikatów inwestycyjnych funduszy i/lub członkostwo FunRod w spółdzielni, działalność pożyczkowo-finansową, obrót dewizami i nawet posiadania oraz prowadzenia gospodarstwa rolnego…