Biuletyn Fundacji Rodzinnej (cz. 8)

W ostatnim wpisie (link tutaj) omówiliśmy w jakiego rodzaju i typy spółek może inwestować oraz uczestniczyć Fundacja Rodzinna.

W tym momencie możemy przejść do omówienia jakiego typu działalność inwestycyjna – mająca za przedmiot papiery wartościowe, instrumenty pochodne lub inne prawa o podobnym charakterze – może być prowadzona pod parasolem FunRod.

Faza „operacyjna”, innymi słowy w jakie papiery wartościowe i instrumenty finansowe może a w jakie powinna zainwestować FunRod?

Mając na uwadze postanowienia KC należy stwierdzić, że system prawa prywatnego przewiduje dychotomiczny podział na papiery wartościowe; dłużne i inne papiery wartościowe. Jednocześnie, prawa pochodne są dłużnymi (wierzycielskimi) papierami wartościowymi.

Wśród kategorii innych papierów wartościowych wskazać natomiast można również papiery wartościowe opiewające na prawa rzeczowe (papiery wartościowe ustanawiające tytuł prawny do towarów). W szczególności, towarowe papiery wartościowe inkorporują uprawnienie do rozporządzania towarami powierzonymi wystawcy dokumentu (konosamenty i dowody składowe).

Natomiast, definicja pochodnych instrumentów finansowych obejmuje w szczególności opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne instrumenty pochodne. Powyższa definicja jest definicją legalną (z ustawy o obrocie instrumentami finansowymi), przyjętą na potrzeby ustawowe i nie ma uniwersalnego charakteru.

Instrument bazowy derywatu może stanowić papier wartościowy, lub inny instrument bazowy, którego zmiany wartości (sposób zachowania się) będzie bezpośrednio wpływał na wartość derywatu. Odpowiednio zatem instrumenty pochodne mogą stanowić papiery wartościowe – instrumentem bazowym jest papier wartościowy – czy prawo majątkowe w sytuacji, gdy ich wartość zależy od innego przyjętego wskaźnika. Z drugiej strony, do instrumentów finansowych – które nie stanowią papierów wartościowych – można zaliczyć towarowe pochodne instrumenty finansowe, gdzie instrumentem bazowym jest określony towar.

Jakiego typu papiery wartościowe wchodzą w grę?

Efektywnie  FunRod powinna mieć możliwość inwestycji we wszystkie typy zarówno polskich, jak i zagranicznych typów papierów wartościowych (akcje, obligacje, pochodne papiery wartościowej, etc.).

W jakie instrumenty pochodne będzie mogła zainwestować FunRod?

Treść ustawy o obrocie instrumentami finansowymi (u.o.i.f.) pośrednio wskazuje (daje kierunek rozważań) w jakie typy praw pochodnych powinna móc zainwestować FunRod:

  • opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności, uprawnienie do emisji lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne,
  • opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne lub mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron,
  • opcje, kontrakty terminowe, swapy oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które mogą być wykonane przez dostawę, pod warunkiem że są dopuszczone do obrotu w systemie obrotu instrumentami finansowymi, z wyłączeniem produktów energetycznych będących przedmiotem obrotu hurtowego na OTF, które muszą być wykonywane przez dostawę,
  • niedopuszczone do obrotu w systemie obrotu instrumentami finansowymi opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które mogą być wykonane przez dostawę, a które nie są przeznaczone do celów handlowych i wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych,
  • instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego,
  • kontrakty na różnicę,
  • opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward dotyczące stóp procentowych oraz inne instrumenty pochodne odnoszące się do zmian klimatycznych, stawek frachtowych oraz stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne albo mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron, a także inne, które wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych.

Strefa szarości czyli prawa o podobnym charakterze..?

W przypadku użycia przez ustawodawcę nieostrego pojęcia takiego jak prawa o podobnym charakterze zawsze mogą się pojawić wątpliwości jakie typy aktywów finansowych poza papierami wartościowymi i/lub instrumentami pochodnymi mógł mieć na myśli ustawodawca. Czysto koncepcyjnie w tę kategorię mogłyby wpadać prawa o charakterze inwestycyjnym, które ani nie są zaliczane do papierów wartościowych (w tym pochodne papiery wartościowe) ani nie mogą być uznane ze instrumenty pochodne (niebędące papierami wartościowymi).

Przykładowy typ aktywów, który można rozważać jako element podpadający pod tą koncepcję to kryptowaluty. Zgodnie z definicją z ustawy o AML (ustawy o praniu pieniędzy i finansowania terroryzmu), waluta wirtualna, to cyfrowe odwzorowanie wartości, które nie jest:

  • prawnym środkiem płatniczym emitowanym przez NBP, zagraniczne banki centralne lub inne organy administracji publicznej,
  • międzynarodową jednostką rozrachunkową ustanawianą przez organizację międzynarodową i akceptowaną przez poszczególne kraje należące do tej organizacji lub z nią współpracujące,
  • pieniądzem elektronicznym w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych,
  • instrumentem finansowym w rozumieniu u.o.i.f.,
  • wekslem lub czekiem;

– oraz jest wymienialne w obrocie gospodarczym na prawne środki płatnicze i akceptowane jako środek wymiany, a także może być elektronicznie przechowywane lub przeniesione albo może być przedmiotem handlu elektronicznego.

W/w definicja ustawowa obejmuje zarówno kryptowaluty, jak i inne waluty wirtualne (np. waluty za które można nabywać wirtualne przedmioty w grach wideo).

Wydaje się że wirtualne waluty mogą się mieścić w koncepcji praw o podobnych, których nabycie i odsprzedaż (wolna od podatku) powinna być możliwa z poziomu FunRod. Takie założenie można poczynić ze względu na często inwestycyjny charakter zamiaru nabycia kryptowalut. Z tym, że praktyka gospodarcza pokaże czy ew. liberalne podejście do inwestycji w kryptowaluty przez FunRod będą miały również organy skarbowe…

Podobna sytuacja może dotyczyć uprawnień do emisji, instrumentów pochodnych notowanych na giełdzie towarowej, etc.

Najważniejsza kwestia?

W przypadku wszystkich omawianych w tym wpisie papierów wartościowych, derywatów i/lub podobnych praw nie ma zastosowanie ograniczenie, że FunRod – żeby skorzystać ze zwolnienia z CIT – to nie może nabywać w/w instrumentów (praw) w celu odsprzedaży.

Stała się rzecz dobra, że w Sejm przychylił się do poprawki Senatu do projektu ustawy o FunRod, która bezpośrednio dookreśla, że FunRod może nabywać finansowe aktywa inwestycyjne w celu ich dalszego zbycia.

Konsekwentnie, przyjęta poprawka do ustawy o FunRod efektywnie otwiera przed aktywnymi inwestorami (giełdowymi / pozagiełdowymi) możliwość budowy swojego portfela inwestycyjnego pod parasolem Fundacji Rodzinnej ze wszystkimi tego benefitami (zwolnienie ew. zysku z opodatkowania).

Podsumowanie

Przyjęcie przez Sejm poprawki Senatu to bardzo dobra wiadomość dla szerokiego grona inwestorów, którzy dotychczas mogli albo inwestować bezpośrednio albo ew. korzystać ze struktur opartych o instytucję funduszu inwestycyjnego zamkniętego aktywów niepublicznych (FIZAN), Alternatywnej Spółki Inwestycyjnej (ASI), polskiej spółki holdingowej (PSH) i/lub zagranicznych wehikułów inwestycyjnych.

FunRod ma parę kluczowych przewag nad wszystkimi w/w instytucjami.

Przede wszystkim, FunRod nie jest instytucją regulowaną jak FIZAN czy ASI (np. kwestie limitów koncentracji, kosztów utrzymania struktury, etc.).

Ponadto, żeby skorzystać ze zwolnienia z CIT w FunRod nie trzeba spełnić minimalnego limitu czasowego zaangażowania w dany instrument finansowy (2 lata zarówno dla ASI jak i PSH) i/lub minimalnego limitu zaangażowania kapitałowego (5% minimalny poziom posiadanych udziałów w przypadku ASI oraz 10% w przypadku PSH).

Najważniejsze jest że Fundacja może bezpiecznie „bezpodatkowo” realizować ew. zysk z inwestycji (brak problemów typu  CFC – opodatkowanie na zasadzie zagranicznej jednostki kontrolowanej – jak w przypadku zagranicznej „konkurencji”). Ponadto, FunRod może inwestować w sposób wolny od opodatkowania w o wiele więcej typów lokat w porównaniu do zarówno FIZAN (nie może inwestować np. w spółki osobowe) czy ASI/ PSH (zwolnienie podatkowe w ASI/ PSH nie będzie mieć zastosowania przy zbyciu papierów wartościowych innych niż akcje, derywatów czy większości typów spółek osobowych).

Mając tak zarysowany ogólny zamysł reżimu opodatkowania FunRod, to można dojść do konkluzji, że pod parasolem FunRod będzie można aktywnie inwestować w wiele typów / rodzajów aktywów inwestycyjnych lub finansowych.

Powyższe natomiast może czynić instytucję Fundacji Rodzinnej bardzo atrakcyjnym rozwiązaniem dla inwestorów, którzy by chcieli traktować FunRod jako konkurencyjny wehikuł inwestycyjny w stosunku do FIZAN, ASI, PSH i/lub zagranicznych instytucji / podmiotów za pośrednictwem, których swoje środki mogą inwestować polscy, jak i zagraniczni rezydenci podatkowi…