Od 1 stycznia 2024 r. obowiązują przepisy o minimalnym podatku dochodowym. Dotyczy on firm, które ponoszą straty podatkowe lub nie przekraczają 2-proc. progu rentowności. Firmy, których rok finansowy jest tożsamy z rokiem kalendarzowym, zapłacą go po raz pierwszy w 2025 r. za 2024 rok. Ze względu na skomplikowany wzór obliczenia podatku oraz szeroki katalog wyłączeń warto przyjrzeć się tematowi jeszcze przed końcem roku.
Ostateczny kształt przepisów, pomimo szeregu wyłączeń, powoduje, że może on dotknąć nie tylko podmioty dokonujące istotnych transferów zagranicznych, ale także np. średnie przedsiębiorstwa notujące słabsze wyniki finansowe z przyczyn gospodarczych, a nie w związku z jakimkolwiek planowaniem podatkowym.
Jak sprawdzić czy nie będzie trzeba zapłacić nowego podatku?
Minimalnemu podatkowi dochodowemu podlegać mają spółki oraz podatkowe grupy kapitałowe, które poniosły stratę ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych (tj. działalności operacyjnej) albo osiągnęły rentowność (w źródle innym niż zyski kapitałowe) na poziomie nie większym niż 2 %.
Należy zwrócić szczególną uwagę na sposób wyliczenia rentowności oraz straty. Liczy się ją poprzez określenie udziału dochodów innych niż z zysków kapitałowych w przychodach innych niż z zysków kapitałowych.
W kalkulacji nie uwzględnia się:
- kosztów podatkowych wynikających z nabycia, wytworzenia, ulepszenia środków trwałych bądź używania środków trwałych, jeśli korzystający ponosi odpisy amortyzacyjne;
- przychodów oraz kosztów bezpośrednio lub pośrednio z nimi związanych, jeśli cena w transakcji wynika z przepisów i podatnik poniósł stratę lub wykazał rentowność do 2% na takiej transakcji;
- kosztów podatkowych wynikających z opłat leasingowych;
- przychodów oraz kosztów bezpośrednio z nim związanych uzyskanych ze zbycia wierzytelności na rzecz instytucji finansowej, której przedmiotem działalności jest świadczenie usług finansowych polegających na odpłatnym nabywaniu od wierzyciela wierzytelności powstałych w wyniku zawarcia umowy sprzedaży towarów lub świadczenia usług pomiędzy tym wierzycielem a dłużnikiem;
- kosztów podatkowych z tytułu wzrostu cen energii elektrycznej, cieplnej, gazu, w wysokości różnicy tych kosztów w stosunku do kosztów z poprzedniego roku;
- zapłaconych kwot niektórych podatków (akcyzowego, od sprzedaży detalicznej, od gier) oraz opłat (paliwowej, emisyjnej);
- kwoty podatku akcyzowego zawartego w cenie wyrobów akcyzowych kupowanych i sprzedanych przez podatnika dokonującego obrotu tymi wyrobami zaliczonych odpowiednio do przychodów lub kosztów podatkowych;
- 20% kosztów z tytułu wynagrodzeń pracowniczych.
Jak wyliczyć podstawę opodatkowania?
Stawka podatku wynosi 10% podstawy opodatkowania, przy czym podatnikowi umożliwiono wybór spośród dwóch opcji obliczania podstawy opodatkowania.
Pierwszy, z nich, tzw. podstawowy sposób polega na zsumowaniu:
- 1,5 % wartości przychodów ze źródła przychodów innych niż zysków kapitałowych w danym roku;
- kosztów finansowania dłużnego poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych przewyższających kwotę w części przewyższającej kwotę 30% EBITDA podatkowej;
- kosztów usług niematerialnych i opłat licencyjnych (oraz podobnych wskazanych w ustawie) nabytych od podmiotów powiązanych w części przewyższającej o 3 mln kwotę 5% tzw. EBITDA podatkowej (liczonej trochę inaczej niż w przypadku kosztów finansowania dłużnego).
Natomiast drugi sposób liczenia podstawy opodatkowania, tzw. sposób uproszczony, polega na obliczeniu 3% wartości przychodów osiągniętych przez podatnika ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych. O wyborze sposobu uproszczonego podatnik informuje w zeznaniu za rok, w którym dokonał takiego wyboru. Obliczoną podstawę opodatkowania można pomniejszyć o odliczenia przewidziane w przepisach.
Podatek powinien zostać zapłacony do końca 3 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego.
Ze względu na stopień skomplikowania kalkulacji, zwłaszcza rentowności na potrzeby obliczenia podatku minimalnego oraz podstawy opodatkowania, warto jeszcze przed zakończeniem 2024 zweryfikować czy obowiązek zapłaty podatku nie wystąpi. Chyba, że firma kwalifikuje się do zwolnień podmiotowych, których zakres omówimy w kolejnym artykule z cyklu o podatku minimalnym.
Autorzy:
Agnieszka Wnuk, doradczyni podatkowa, partnerka w Quidea, Grzegorz Sroka, doradca podatkowy, starszy konsultant w Quidea
