Biuletyn Fundacji Rodzinnej (cz. 20)

Finansowanie od Fundacji Rodzinnej – czy to się opłaca?

W ostatnim wpisie (link tutaj) omówiliśmy kwestie czynności reorganizacyjnych z udziałem Fundacji Rodzinnej.

Konsekwentnie, w tym miejscu możemy w ramach serii wpisów przejść do omówienia poszczególnych obszarów, które zmieniła nowelizacja ustawy o Fundacji Rodzinnej, która weszła w życie w tym samym dniu, co sama ustawa o FunRod.

Funkcja finansowa w FunRod?

Powiedzieliśmy sobie w poprzednich wpisach, że FunRod może zarówno udzielać pożyczek swoim beneficjentom oraz spółkom, w których jest wspólnikiem lub akcjonariuszem oraz nabywać obligacje zarówno od spółek bezpośrednio powiązanych, pośrednio powiązanych oraz spółek całkowicie niepowiązanych z Fundacją.

Warto może więc zastanowić się jak rozliczyć takie finansowanie w kosztach podatkowych polskich spółek, które finansowane są długiem przez Fundacje Rodzinną.

Limit kosztów finansowania dłużnego?

Generalnie, jeśli finansowanie dłużne jest związane z działalnością gospodarczą pożyczkobiorcy, to odsetki mogą pomniejszać podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym.

Jednocześnie, istnieje pewna górna granica powyżej przekroczeniu której odsetki nie mogą być rozliczane w rachunku podatkowym CIT (pomniejszać podatku do zapłaty). W CIT ten limit jest wyznaczony przez tzw. ustawowy limit kosztów finansowania dłużnego (KFD).

Limit ten jest określony jako nadwyżka – kosztów odsetkowych ponad przychody odsetkowe – ponad 3m PLN/rok albo alternatywnie 30% tzw. podatkowej EBITDA (jeśli „podatkowa EBITDA” jest wyższa niż kwota 3m PLN).

Jak się ma limit KFD do finansowania dłużnego od FunRod?

Generalnie, przepisy o KFD mają zastosowanie do polskich spółek finansowanych przez FunRod (ustawa o FunRod nie czyni w tym zakresie wyjątku). Z tym, że nowelizacja ustawy o FunRod dodała do przepisów ogólnych o KFD specjalny przepis dla spółek finansowanych przez FunRod.

Przepis ten mówi jak należy podejść do finansowania od Fundacji w kontekście stosowania przepisów o KFD przez biorcę finansowania fundacyjnego. W uproszczeniu, szczególny przepis umieszczony w kontekście stosowania limitu KFD do finansowania od FunRod mówi o tym, że limit 3m PLN nie ma zastosowania względem finansowania od FunRod.

Jakie są możliwe opcje stosowania limitu KFD do finansowania od FunRod?

Jak można rozumieć szczególny przepis mówiący, że względem finansowania od FunRod nie ma zastosowania ograniczenie, że nadwyżka KFD ponad 3m PLN nie stanowi kosztu podatkowego?

1) Zmiana niekorzystna dla struktur finansowych z udziałem FunRod?

Pierwsza opcja, która wydaje mi się że przeważa w wypowiedziach prasowych ekspertów jest taka że ta zmiana jest niekorzystna ponieważ powinna być rozumiana, że odpada 1 z 2 mechanizmów („fos”) po przekroczeniu łącznie których (w rozumieniu, wyższej wartości – 3m PLN albo 30% „podatkowej” EBITDA) dopiero spółka biorca finansowania powinna wyłączyć z kosztów podatkowych część odsetek.

Innymi słowy, dla części komentatorów w/w szczególny przepis należy rozumieć tak, że jeśli w spółce finansowanej przez FunRod (np. KFD na poziomie 5m PLN) 30% „podatkowej” EBITDA, to np. 2m PLN to ta spółka nie ma prawa do zastosowania „fosy” na poziomie 3m PLN (wyższa w tym przykładzie niż 30% EBITDA). Takie podejście do czytania regulacji bazuje na przeświadczeniu, że „bezpiecznej przystani” na bazie sztywnej kwoty 3m PLN nie można zastosować, jeśli spółkę finansuje długiem FunRod. W tej bowiem sytuacji zawsze może tylko znaleźć zastosowanie „bezpieczna przystań” („cap interest level„) w ograniczeniu do 30% „podatkowej” EBITDA. Zatem, w powyższym przykładzie 2m PLN (a więc mniejsza wartość niż 3m PLN).

Przy takim rozumieniu nowelizacji, zmiana w zakresie KFD miałaby charakter niekorzystny dla Fundatorów i ich spółek zależnych ponieważ jeśli spółka w jakimkolwiek zakresie finansuje się długiem od Fundacji, to nie ma prawa do „bezpiecznej przystani” w sztywnej kwocie 3m PLN.

2)  Zmiana korzystna dla Fundacji Rodzinnych?

Alternatywne rozumienie tej części nowelizacji polega na tym, że należy ten przepis tak rozumieć, że w kalkulacji czy spółka biorca przekracza lub nie „bezpieczną przystań” na poziomie 3m PLN w ogóle nie bierze się pod uwagę KFD związanych z finansowaniem od FunRod.

Innymi słowy, jeśli np. spółka ma KFD na pożyczce fundacyjnej na poziomie 5m PLN/ rok oraz KFD od długu od finansowania bankowego na poziomie 2m PLN/rok to należy tak stosować ten przepis, że w ogóle nie wlicza się KFD od Fundacji do limitu 3m PLN. Zatem, w przykładzie powyżej mając na uwadze, że 2m PLN KFD od banku jest niższe niż ustawowa bezpieczna przystań na poziomie PLN 3m to całość KFD (zarówno od FunRod, jak i banku) można rozliczyć w kosztach podatkowych (łącznie 7m PLN).

Takie rozumienie przepisów nowelizacji bazuje na uznaniu, że KFD od FunRod w ogóle nie „zjada” nam poduszki w kwocie 3m PLN. Zatem tak długo jak finansowanie inne niż od FunRod nie generuje wyższych kosztów finansowania niż 3m PLN/ rok, to w ogóle spółka nie będzie musiała wyłączać części KFD z kosztów podatkowych.

Dlaczego korzystne podejście wydaje się bardziej poprawne na gruncie literalnego brzmienia nowelizacji?

W tym miejscu musimy niestety przejść do uzasadnienia na poziomie technicznym. Dlaczego podejście (powiedzmy, preferencyjne dla Fundatorów) ma więcej argumentów wspierających na gruncie literalnej wykładni przepisów nowelizacji?

Przepis o KFD mówi, że z kosztów wyłączamy KFD powyżej pewnego poziomu. Można zastosować wyższy limit ponieważ przepis pozwala wybrać czy stosujemy limit 3m PLN czy alternatywnie 30% „podatkowej” EBITDA (na zasadzie, która wartość jest wyższa). Jeśli więc 30% „podatkowej” EBITDA to np. 4m PLN to naturalnie, że podatnik CIT (biorca kapitału) wybierze przy kalkulacji opcję opartą o EBITDA.

Przepis nowelizacji mówi natomiast, że przepis o tzw. 3m PLN nie ma zastosowania do KFD od finansowania od Fundacji. Jeśli przykładowo spółka biorca (która również bierze finansowanie od FunRod) ma 30% „podatkową” EBITDA na poziomie 2m PLN to naturalnie, że ta spółka wybierze stosowanie bezpiecznej przystani na poziomie 3m PLN.

Następnym krokiem, który należy wykonać będzie kalkulacja ile wynosi nadwyżka KFD tej spółki biorcy powyżej limitu 3m PLN.

Jak to zadziała w praktyce?

Załóżmy, że spółka biorca (zależna od FunRod) ma 2m PLN KFD od finansowania bankowego oraz 4m PLN KFD od finansowania od FunRod. Przepis nowelizacji mówi spółce, że NKUP (nie koszt podatkowy) stanowi nadwyżka KFD powyżej 3m PLN z tym zastrzeżeniem, że w/w regulacja nie ma zastosowania do KFD od finansowania od Fundacji. Jeśli więc przepis nakazuje wyłączyć z kosztów podatkowych pewną nadwyżkę KFD – oraz przepis nie ma zastosowania do finansowania fundacyjnego, to wydaje się że przy kalkulacji  podatnik biorca kapitału powinien wyłączyć kwotę KFD należną Fundacji oraz wziąć do kalkulacji limitu tylko KFD na rzecz pozostałych podmiotów finansujących (banku, innych podmiotów powiązanych, etc.).

Jeśli więc mamy nie brać KFD na pożyczce od FunRod do kalkulacji, to w naszym przykładzie KFD wzięte do kalkulacji to 2m PLN (KFD należne bankowi). Zatem spółka nie przekracza limitu 3m PLN.

Konsekwentnie, może zaliczyć do kosztów podatkowych zarówno KFD na pożyczce bankowej (2m PLN), jak i KFD na pożyczce fundacyjnej (4m PLN) w pełnej wysokości.

Nie wracamy już do kalkulacji potencjalnej nadwyżki przy użyciu 30% „podatkowej” EBITDA bo z przykładu wynika jasno, że bezpieczna przystań na poziomie 3m PLN jest wyższa niż 30% „podatkowej” EBITDA zatem stosujemy wartość wyższą (3m PLN).

Wnioski?

Pewnie z czasem się okaże jakie podejście jest poprawne, tzn. korzystne czy mniej korzystne dla finansowania od FunRod.

Jeśli będzie to podejście korzystne, to w skrócie oznacza, że tak długo jak KFD od podmiotów innych niż FunRod nie przekracza 3m PLN, to spółka biorca kapitału nie będzie w ogóle musiała limitować KFD w rachunku CIT (nawet jeśli KFD od FunRod byłyby na przykładowym poziomie 100m PLN/ rok).

Konkluzja jaka się ponownie nasuwa (analogicznie jak przy okazji, tzw. podatku od budynków) to wniosek, że bardzo możliwe, że rozjechał się cel jaki miał zamiar osiągnąć legislator z tym co efektywnie osiągnął.

Niezależnie od powyższego, jeśli podejście korzystne dla finansowania fundacyjnego jest poprawne, to pytanie o zgodność takiego szczególnego przepisu dla finansowania fundacyjnego z tzw. Dyrektywą ATAD2 na bazie której zostały zaimplementowane limity KFD do ustawy o CIT.

W szczególności, ATAD2 przewiduje zamknięty katalog wyłączeń z limitu KFD, w którym finansowanie od FunRod wydaje się nie mieścić…

 

Jeżeli chcesz uzyskać więcej informacji o instytucji Fundacji Rodzinnej w kontekście funkcji finansowej FunRod, to zapraszamy do kontaktu.